CFE medische communicatieborden zijn ontwikkeld als hulpmiddel om de communicatie in stand te houden en te bevorderen met mensen die niet of moeilijk kunnen praten, bijvoorbeeld in het ziekenhuis na een operatie, of door een ziekte of een beperking. De borden helpen bij gesprekken, onder meer over pijn en pijnbeleving, emoties, medische onderwerpen, zorg, verzorging en contact.

 

De gespreksonderwerpen zijn verdeeld in blokken met vier begrippen, zodat de niet-sprekende patiënt met behulp van blikrichting en oogbewegingen (links - rechts - boven - onder) de onderwerpen kan aangeven. De gesprekspartner kan door een kijkgat de oogbeweging volgen en aan zijn kant van het bord aflezen waarnaar de patiënt kijkt.

Indicatie

De CFE medische communicatieborden kunnen worden gebruikt door patiënten die tijdelijk niet kunnen praten, bijvoorbeeld bij intubatie na een operatie, op medium- of intensive care-afdelingen. Maar ook om mensen die wat langer niet kunnen of mógen praten, bijvoorbeeld na een operatie aan de stembanden, of om permanente situaties, zoals bij patiënten met afasie, CVA, Locked-in syndroom, dementie, RETT syndroom, of bij spraakverlies als gevolg van ALS of MS.

 

De borden kunnen daarnaast een ondersteunende rol spelen bij de communicatie met mensen die de taal niet of niet goed genoeg beheersen, zoals allochtonen, mensen met dyslexie of analfabetisme, kinderen met spraak- of taalstoornissen en niet- of nauwelijks sprekende mensen met motorische of verstandelijke beperkingen.

 

Naast het gebruik in ziekenhuizen, in verpleeg- of verzorgingstehuizen, in kinderdagcentra, in het speciaal onderwijs en in de thuiszorg, zijn de CFE medische communicatieborden ook geschikt als hulpmiddel bij gesprekken en consultaties in praktijken van huisartsen, fysiotherapeuten en logopedisten, in instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking, in revalidatiecentra en natuurlijk in de mantelzorg thuis.

 

Gespreksonderwerpen

Met uitzondering van het vrij in te vullen Insteekbord (MCI) zijn alle borden verdeeld in gespreksonderwerpen als pijn, pijnbeleving en de emotie rondom pijn, medische aspecten, het verlenen van zorg en verzorging, ADL (Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen, handelingen die mensen in het gewone dagelijkse leven verrichten), tijdsbegrippen en sociaal contact (gezin, familie).

 

Kiezen in kwadranten

Elk bord bestaat uit acht verschillende blokken of kwadranten met elk vier begrippen. (Bij het Aanwijsbord (MCA) zijn alle begrippen wél steeds in groepjes van vier weergegeven, maar niet in afzonderlijke kwadranten gegroepeerd).

 

De patiënt kijkt eerst naar het blok waarin het gezochte en bedoelde begrip zich bevindt. De gesprekspartner bevestigt naar welk blok de patiënt kijkt en vraagt vervolgens welk begrip binnen dat blok bedoeld wordt. De patiënt geeft dan met een oogbeweging aan welk begrip hij bedoelt (links boven, rechts boven, links beneden of rechts beneden).

 

Het kiezen van een begrip verloopt dus steeds in twee stappen: de eerste is de kwadrantlocatie op het bord en de tweede is de begripslocatie binnen dat kwadrant.

 

'E-tran': communicatieborden met doorkijkgat

De CFE medische communicatieborden hebben een kenmerkend doorkijkgat. Dit doorkijkgat is aangebracht om tijdens het gesprek 'door het bord heen' oogcontact te kunnen maken èn houden.

 

De niet-sprekende patiënt wordt gevraagd om met behulp van blikrichting en oogbeweging een onderwerp op het bord te kiezen en zo aan te geven waarover hij of zij iets wil meedelen of vragen. De gesprekspartner kan door het gat de oogbeweging volgen en aan zijn of haar kant van het bord aflezen waar de patiënt naar kijkt.

 

Deze methode wordt 'e-tran' genoemd. 'E-tran' staat voor eye-transmitting of blikrichting.

 

Alle borden kunnen als aanwijsbord en als 'e-tran'-bord worden gebruikt.

 

Betrouwbaar aflezen dankzij gespiegelde volgorde

Bij de sets die uit twee borden bestaan zijn op de achterzijde (de kant die de gesprekspartner voor zich heeft) de betekenissen van de begrippen of pictogrammen in een gespiegelde volgorde als tekst weergegeven. Daardoor kan de gesprekspartner de woorden of afbeeldingen die de patiënt met blikrichting en oogbeweging kiest, betrouwbaar aflezen en tegelijkertijd het oogcontact behouden.

 

Vijf verschillende versies

Er zijn, voor specifieke doelgroepen, vijf verschillende versies beschikbaar:

 

Woordenborden (MCW) met woorden en begrippen

Scleraborden (MCS) met eenvoudige zwart-wit-pictogrammen

Tekeningenborden (MCT) met aansprekende full color tekeningen

Insteekbord (MCI) vrij invulbaar met transparante insteekhoesjes

Aanwijsbord (MCA) met woorden en afbeeldingen

De Woordenborden (MCW, set van twee borden) met woorden en begrippen kunnen worden gebruikt voor mensen die niet of slecht verstaanbaar spreken, voldoende tekstbegrip hebben en het woordbeeld herkennen of op woordniveau kunnen lezen, maar die onvoldoende of geen handfunctie hebben om gericht te kunnen aanwijzen. Denk bijvoorbeeld aan mensen die op de intensive of medium care liggen, geïntubeerd zijn of aan het infuus liggen. De borden zijn ook inzetbaar bij gesprekken met mensen die tijdelijk hun stem niet mogen of kunnen gebruiken, bijvoorbeeld na een operatieve ingreep aan de stembanden.

 

Voor mensen die niet of niet meer kunnen lezen en nog wel voldoende taalbegrip hebben zijn de Woordenborden 'vertaald' in Scleraborden (MCS, set van twee borden) met zwart-wit Sclera-pictogrammen.

 

Ook de Tekeningenborden (MCT, set van twee borden), met leuke en aansprekende full color tekeningen, zijn gemaakt voor mensen die niet of niet meer kunnen lezen en nog wel voldoende taalbegrip hebben, maar de Sclera-pictogrammen te moeilijk vinden. Daarnaast zijn deze borden ook bijzonder geschikt voor kinderen met spraak- of taalstoornissen en voor mensen met een verstandelijke of meervoudige beperking.

 

Aangezien het bord vrij is in te vullen (met aan beide zijden transparante insteekhoesjes voor kaartjes, zelfgemaakte tekeningen, foto’s of miniatuurvoorwerpen als verwijzers), is het Insteekbord (MCI) geschikt voor een brede doelgroep, waaronder alle doelgroepen van de andere CFE medische communicatieborden. Het Insteekbord kan worden gebruikt als ondersteunend therapeutisch materiaal om patiënten stap voor stap te leren werken met de andere borden. Het kan daarnaast worden ingezet bij testafname, om het juiste plaatje bij een genoemd woord te kiezen wanneer spraak of aanwijzen als responsmodaliteit niet mogelijk zijn, maar ook om betekenistoekenning aan pictogrammen of woorden te oefenen. Bovendien kan het een goed hulpmiddel zijn om de patiënt een eigen verhaal te laten vertellen.

 

Het Aanwijsbord (MCA, tweezijdig bord) met woorden en afbeeldingen is bedoeld voor mensen die niet of slecht verstaanbaar kunnen spreken, maar voldoende tekstbegrip en handfunctie hebben om zelf de onderwerpen op het bord aan te kunnen wijzen.

 

Alle borden kunnen als aanwijsbord en als 'e-tran'-bord worden gebruikt.

 

Uitvoering

Alle borden zijn gelamineerd, afwisbaar en te beschrijven met whiteboard markers. Vanwege het 'e-tran'-principe zijn alle borden voorzien van een doorkijkgat.